تخریب آثار تاریخی در مازندران در پی دست‌اندازی و تجاوز معدن‌کاران
سرپرست گروه باستان‌شناسی غار تاریخی اسپهبد، واقع در سوادکوه مازندران اعلام کرد: پس از اقدام‌های برخی از سدسازان و راه‌سازان که تاکنون به تخریب آثار ارزشمند تاریخی انجامیده است، معدن‌کاران نیز به صفِ این نابودگران پیوستند. به گزارش ایرنا به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری دست اندرکاران چند معدن در ماه های اخیر به حریم اثر تاریخی منحصر بفرد غار دژ اسپهبد خورشید تجاوز و دست اندازی کردند. سامان توفیق سرپرست گروه باستان شناسی غارتاریخی اسپهبد واقع در سواد کوه مازندران با اعلام این مطلب گفت: هیات هنگام حضور در محل شاهد ادامه تجاوز و دست اندازی به اثر منحصر به فرد غار دژ اسپهبد خورشید و نادیده گرفتن حریم و عرضه آن و نابودی حریم منظر و حریم اصلی و پایین دست اثر بود. او دلیل این امر را برداشت خاک باستانی و تاسیسات وابسته به آن توسط معدن دانه طلاو معدن فلوئورین اعلام کرد. این باستان شناس تاکید کرد: ما شاهد انفجارهای پیاپی، ایجاد نقب و تونل های متعدد به سمت پیکره و بالای اثر هستیم. وی افزود: این در حالی است که درجلسات متعدد سرپرست پروژه با مدیران استانی مرتبط لزوم توقف عملیات، تمدید نکردن مجوز و جابجایی معادن و پاکسازی منطقه مطرح و توافقهایی نیز صورت گرفت ولی تا امروز با وجود پیگیری ها هیچگونه اقدامی صورت نگرفته است. 
توفیق گفت: تنگه کولا که در پای غار دژ اسپهبد خورشید در ۱۰ کیلومتری پل سفید سر راه باستانی ری تبرستان قرار دارد به گواه متون تاریخی تنگه راهبردی و استراتژیک بوده و نقش بسیار مهمی در تاریخ ایران و تبرستان داشته است. در این تنگه سه اثر ثبتی باستانی بسیار مهم و منحصر به فرد یعنی دژ باجگیران قلعه دیوسفید، غار دژ کیلی، غار دژ کیجا کرچال قرار دارند که از سازه های وابسته به غار دژ اسپهبدخورشید هستند. این باستان شناس اظهار داشت : با وجود پیگیریها و نامه نگاریهای انجام شده در گذشته در محدوده ی حریم درجه یک این آثار شرکت معدنی پروچشمه اقدام به برداشت سنگ کرده است و این در حالی است که هر سه اثر به فاصله کمتر از یک کیلومتر از هم و در ارتفاعات کوه سرخل دوبرار در مقابل روستای سیمت و دو آب قرار دارند. او تصریح کرد: این برداشت آسیب جبران ناپذیری به عرصه ی آثار و حریم آنها وارد و منظر آثار را مخدوش کرده است و در صورت تداوم امکان ثبت جهانی در بند کولا و آثار آن از بین خواهد رفت. به گفته توفیق، ماشین آلات معدنی همچنان مشغول برداشت و خالی کردن خاک زیر پای این آثار هستند که در صورت ادامه، رانش و ریزش کوه و آثار ثبتی و همچنین پیامدهای جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت. بنای غار تاریخی اسپهبد خورشید واقع در سوادکوه مازندران در تاریخ ۱۸/۱۲/۱۳۸۱ به شماره ۷۸۳۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و حریم و عرصه آن در سال ۱۳۸۴ تعیین شد. پروژه بررسی و مستندسازی باستان شناسی غار دژ اسپهبد خورشید با توجه به اهمیت تاریخی و باستانی راه ترانزیتی سواد کوه به تهران با قدمت نزدیک به ۲۰۰۰ سال و استحکامات دفاعی و راهبانی ارزشمند در این مسیر با مجوز رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری شروع شده است. سال گذشته برخی از طرحهای عمرانی راه سازی و سدسازی که پیش ازمطالعات فرهنگی تاریخی توسط میراث فرهنگی اجرایی شد خساراتی به میراث فرهنگی کشور وارد ساخت . بر اساس بند ج ماده ۱۱۴ قانون برنامه ۵ ساله چهارم تمامی وزارتخانه ها، سازمانها و موسسات دولتی موظفند؛ قبل از اجرای طرح های عمرانی گسترده و درمرحله امکان سنجی و مکان یابی نسبت به انجام مطالعات فرهنگی تاریخی میراث فرهنگی در آن خصوص اقدام کنند و در طراحی و مکان یابی طرح های یادشده نتایج مطالعات را رعایت کنند.
|
